Κύμα αποποίησης κληρονομιάς φέρνει ο νέος νόμος αυθαιρέτων

14-10-2016

Μεγάλο αριθμό αντιδράσεων, όπως αυτές αποτυπώνονται, μέσω του δικτυακού τόπου διαβουλεύσεων, συναντά το νομοσχέδιο για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος που προτίθεται να καταθέσει το υπουργείο Περιβάλλοντος στη Βουλή προς ψήφιση, με τη διαδικασία της υποβολής σχολίων να ολοκληρώνεται στις 22 Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, από τα συνολικά 111 άρθρα, το άρθρο 33 για την απαίτηση έκδοσης βεβαίωσης μηχανικού σε δικαιοπραξίας, εγγραπτέες πράξεις και άδειες λειτουργίας συγκεντρώνει τα περισσότερα -ως επί το πλείστον αρνητικά- σχόλια.

Κανείς δεν θα θέλει να κληρονομήσει

Όπως αναφέρουν οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση, η παράγραφος β' του άρθρου 64, που καθιστά υποχρεωτική, σε περίπτωση αποδοχής κληρονομιάς ή κληροδοσίας, την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης του κληρονόμου ή κληροδόχου και τη βεβαίωση μηχανικού θα οδηγήσει σε μαζικά φαινόμενα αποποίησης κληρονομιάς. Αναλυτικά σημειώνεται ότι:

"Είμαι συμβολαιογράφος σε επαρχιακή πόλη του Ν. Λαρίσης. Σκεφθείτε λοιπόν όταν ένας κληρονόμος είτε εξ αδιαθέτου είτε εκ διαθήκης κληρονομεί 10 χωραφάκια των 1.000 τ.μ. και θα απαιτείται για καθένα από αυτό η ως άνω βεβαίωση. Σήμερα μια αποδοχή κληρονομιάς κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 400 ευρώ. Με την καθιέρωση του ως άνω πιστοποιητικού το κόστος της εκτινάσσεται αυτόματα στα 1.000 ευρώ (κόστος μηχανικού…αν και εφόσον κάποιος μηχανικός ζητήσει αμοιβή 100 ευρώ ανά πιστοποιητικό) συν τα συμβολαιογραφικά/μεταγραφικά/φόρος κληρονομιάς... Ποιος θα αποφασίσει να προβεί σε αποδοχή κληρονομιάς για να τακτοποιήσει την ακίνητη περιουσία του;”.

"Η αποδοχή κληρονομίας αποτελεί αναγκαστική διαδοχή. Ο κληρονόμος ουδεμία ευθύνη φέρει για την κατάσταση των ακινήτων τα οποία κληρονομεί. Για τον λόγο αυτό το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους με την υπ’ αριθ. 633/1997 (22-10-1997) γνωμοδότησή του απεφάνθη ότι τα αυθαίρετα, που ανεγέρθηκαν μετά την 31-01-1983, μπορούν να μεταβιβασθούν λόγω κληρονομικής διαδοχής. Μάλιστα πολλές φορές ο κάθε κληρονόμος κληρονομεί εξ αδιαθέτου ιδανικά μερίδια αδιαίρετα πολλών ακινήτων (συνήθως πολύ χαμηλής αξίας στην επαρχία) και θα είναι δύσκολο έως και ανέφικτο όλοι μαζί οι κληρονόμοι να συμφωνήσουν για την έκδοση των βεβαιώσεων νομιμότητας του Ν. 4178/2013, λόγω του μεγάλου κόστους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να προβούν στην αποδοχή κληρονομίας. Πολλές φορές δε οι κληρονόμοι είναι και ανήλικοι, χωρίς εισοδήματα”.

"Ένας θείος μού αφήνει ένα ακίνητο σε ένα χωριό, που έχει αντικειμενική αξία 30.000 ευρώ και ένα από τα δωμάτιά του είναι αυθαίρετο. Το ύψος του φόρου κληρονομιάς, των συμβολαιογραφικών εξόδων, των τελών μεταγραφής κλπ είναι, σήμερα, 4.000 ευρώ. Εάν προστεθούν το πρόστιμο της πολεοδομίας και η αμοιβή μηχανικού, τα έξοδα θα αγγίξουν τις 15.000 ευρώ. Νομίζετε ότι είναι πολλοί που θα πληρώσουν αυτό το ποσό; Είτε θα κάνουν σιωπηρή αποδοχή χωρίς συμβόλαιο, είτε θα κάνουν αποποίηση κληρονομιάς. Άρα το κράτος χάνει το φόρο κληρονομιάς και τον ΕΝΦΙΑ, καθώς δεν θα δηλωθεί το ακίνητο στο Ε9”.

"Και αν η αυθαιρεσία δεν τακτοποιείται γιατί είναι μεταγενέστερη του έτους 2011 (σ.σ.: αυθαιρεσίες μετά την 28.07.2011 δεν τακτοποιούνται) ή αν στο μέλλον δεν υφίσταται νόμος για τις τακτοποιήσεις θα χάνει ο κληρονόμος την περιουσία του; Τι θα συμβεί εάν ο εργολάβος έκλεισε έναν φωταγωγό; Εάν δεν υπάρχει νόμος τακτοποίησης δεν θα μπορώ να αποδεχθώ την κληρονομιά; Και εάν κληρονόμησε 20 αγροτεμάχια, όπως, για παράδειγμα, στη Χίο όπου τα αγροτεμάχια είναι πολύ μικρά και ο καθένας έχει τουλάχιστον 10 θα πρέπει να πάρω 10 βεβαιώσεις;”.

"Προφανώς, ο συντάκτης της διάταξης δεν έχει εικόνα της κατάστασης (τουλάχιστον) στην επαρχία. Πραγματικά, ο κόσμος έχει φθάσει στα όριά του στις αγροτικές περιοχές και το μόνο δικαίωμα που του είχε απομείνει ήταν να μπορεί τουλάχιστον να κληρονομεί την πατρογονική περιουσία. Αν ο νομοθέτης νομίζει ότι για ποσοστά εξ αδιαιρέτου σε χωράφια που κοστολογούνται 3 ευρώ το στρέμμα και έχουν πάνω μια παλαιά αποθήκη (ο κανόνας δηλαδή) θα καθίσει κάποιος να πληρώσει μηχανικό και πρόστιμο τακτοποίησης, θα διαψευσθεί οικτρά. Η διάταξη θα οδηγήσει απλώς σε κατάργηση των αποδοχών κληρονομιάς σε πολλές περιπτώσεις και σε αβεβαιότητα ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς ακινήτων”.

"Με την προσάρτηση βεβαίωσης μηχανικού και στις αποδοχές κληρονομιάς το μόνο που θα καταφέρει ο νέος νόμος είναι να οδηγούνται οι κληρονόμοι σε αποποιήσεις λόγω κόστους τακτοποιήσεων/βεβαιώσεων, κόστος μεγαλύτερο τις περισσότερες φορές και από την αξία της κληρονομιαίας περιουσίας, το δημόσιο να χάνει έσοδα λόγω αποφυγής πληρωμής φόρων κληρονομιάς, να γιγαντώνεται ή γραφειοκρατία αντί να εξαλείφεται και να εξαφανιστεί σιγά σιγά και ο κλάδος των συμβολαιογράφων που επιβιώνει πλέον κυρίως με τις αποδοχές κληρονομιάς.”

"Σε περίπτωση που κληρονομούν κάποιο ακίνητο περισσότερα άτομα και δεν έχουν τη δυνατότητα όλοι να πληρώσουν για να τακτοποιήσουν τις αυθαιρεσίες του ακίνητου, τότε τι είδους επιλογές υπάρχουν; α) Είτε κάποιος ή κάποιοι που θέλουν να προχωρήσουν στην αποδοχή κληρονομιάς θα επωμιστούν όλα τα έξοδα και θα τακτοποιήσουν τις αυθαιρεσίες και έτσι θα επωφεληθούν και οι άλλοι είτε β) δεν θα συνάπτει κανείς συμβόλαιο αποδοχής κληρονομιάς”.

Αδικίες στις ειδικές κατηγορίες

Αντιδράσεις συγκεντρώνει και το άρθρο 87 για τις μειώσεις προστίμων σε ειδικές ομάδες πληθυσμού και αυτό επειδή, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στη διαβούλευση:

-Η έκπτωση 30% για τους ανέργους είναι μικρή.

-Στον Ν. 4178 για ιδιοκτήτες αυθαιρέτων με ποσοστό αναπηρίας μεγαλύτερο ή ίσο με 80% προβλεπόταν μείωση προστίμου για όλες τις χρήσεις και χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Με το νόμο Σκουρλέτη-Τσιρώνη η μείωση ισχύει μόνο για ιδιοκτήτες πρώτης κατοικίας και βάσει εισοδηματικών κριτηρίων.

-Αποδεικνύεται δύσκολα πώς κάποιος είναι δικαιούχος του κοινωνικού επιδόματος αλληλεγγύης.

-Οι άνεργοι που διαθέτουν δεύτερη κατοικία εξαιρούνται της έκπτωσης του 30%.

-Δεν προβλέπεται η απαλλαγή από το πρόστιμο για υπερήλικες με ποσοστό αναπηρίας μικρότερο από 67%.

πηγή: capital.gr